Prostat Bezi, erkeklerde idrar kesesi altında yer almakta ve idrarın, idrar kesesinden dışarı atılan üretra adı verilen kanalı sarar. Yetişkin bir erkeğin prostat bezinin 25-30 gram civarıdır. Prostatın vazifesi, meninin sıvı olan kısmını üretip, cinsel boşalmada sıvının dışarı çıkmasına yardımcı olur.
Prostat bezi 40 yaşlarında sonra giderek büyümeye başlar. Genel olarak prostatın iç kısmı irileşir ve normal halde bir kestane kadar olan prostat bezi, bir elma gibi hatta portakal büyüklüğüne ulaşabilir. Yapılan araştırmalara göre, 60 yaşındaki erkeklerde %50, 80 yaşındaki erkeklerde ise %90 iyi huylu prostat büyümesi olduğu tespit edilmiştir. Pbh ve prostat kanseri ikisi ayrı hastalıktır. Pbh prostat kanserine yol açmadığı halde bir arada bulunabilir.
Prostat bezi büyürken idrar yolunu tıkayıp, idrar çıkışına engel olur. Bu hastalığın gidişatında, tıkanma durumuna göre hastalarda idrar yapma ile ilgili şikayetler başlar.
Bu şikayetler iki grup içinde değerlendirilir:
Tıkanmayla İlgili Şikayetler
- İdrar tazyik ve kalınlığının kısılması
- İdrarın başlamasında güçlük çekilmesi.
- Kesik aralıklı idrar yapma
- İdrar yapma sonucunda damlama
- İdrarın tam boşalmaması hissi
- İdrarda kan görülmesi.
İdrar Kesesi Uyarılmasına Bağlı Yapılan Şikayetler (İrritatif)
- Sık sık idrara çıkma (Gece ve gündüz)
- Ani olarak idrar yapma hissi
- İdrar yapma hissi oluştuğu zaman idrar tutamayıp kaçırma
- İdrar yaparken kamış içinde yanma ve sızı duyma.
Bazı durumlarda idrar yolunun Prostat bezi büyümesisebebiyle tam tıkanması sonucu, hasta aniden idrar yapamaz duruma gelir, bu durumda hastaya ivedi olarak sonda takılır.
Prostat bezinin idrar yolundaki olumsuz etkileri (Komplikasyonlar) şunlardır:
Ani Olarak İdrar Yolu Tıkanması: İdrar yolu tamamen tıkanır ve hasta idrarını yapamaz. Bundan dolayı karın alt bölgesin de şiddetli ağrı meydana gelir.
İdrar Yolunda İltihap Oluşması: İdrar yolunun tıkanıklığına bağlı olarak idrar kesesinde iltihaplanma meydana gelebilir.
İdrar Kesesinde Bozukluk: Prostat bezinin idrar yolunu tıkaması sonucu tam boşalmayan idrar kesesi zaman geçtikçe genişleyip, zayıflar ve bir zaman sonra kasılma yeteneğini kaybeder.
İdrar Kesesinde Taş Oluşabilir: İdrar kesesi içinde tıkanma sebebiyle, biriken idrarda oluşan iltihap ya da mineral çökmesi sonucu mesane taşı oluşabilir.
Böbreklerde Bozukluk: İdrar kesesi iltihabı olması böbrekleri etkileyebilir. Öbür yandan idrar kesesi tıkanıklığına bağlı olarak basıncın artması ve içeride sürekli artık idrar kalması sebebiyle bir zaman sonra böbrek genişlemesi ve fonksiyon bozukluğu olur.
Prostat Bezi Teşhisi: iyi huylu prostat teşhisi için öncelikle hastanın sorgulanması gerekir. Diğer yandan prostat bezi büyümesi başlangıcında olan bir hastanın soğuk algınlığı için antihistaminik veya dekonjestan ilacı kullanması daha fazla şikâyet etmesine sebep olacaktır.
Psa Testi: Prostat bezi, meni kıvamını oluşturmak için Prostat Spesifik Antijen (Psa) denilen bir enzim üretir.
İdrar Analizi: İdrar analizi ile enfeksiyon hücreleri yahut kan hücrelerinin bulunması halinde buna yol açan başka bir hastalık varsa, saf dışı edilir.
İdrarın akış hızı: Normal olarak en çok idrar akış hızı saniyede 15 ml, ortalama olarak akış hızı ise 10 ml olması gerekir. Normal halde idrar yapma süresi ise 30 saniyedir.
İyi Huylu Prostat Hastalığında Tedavi
Cerrahi Gerektirmeyen Tedavi: İdrar çıkışında zorlanma ve buna bağlı bulgu olmayan hastalar için ürolojik değerlendirme ile böbreğin, mesanenin zarar görmediği görülürse hasta takibe alınır.
İlaçla Tedavi: Prostat bezi büyüme semptomu bireyin günlük faaliyetleri ile yaşam kalitesi bozulmaya başladığı zaman tedavi uygulamasına geçilir. Genelde ilk olarak ilaç tedavisi uygulanır.